nadzór pedagogiczny

< class="item_title"> ARCHIWALNE | Ważne! Zmiany w kierunkach realizacji polityki oświatowej!

28 marca 2022 r. Minister Edukacji i Nauki dokonał zmiany w „Podstawowych kierunkach realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2021-2022”.

Do kierunków określonych w piśmie z dnia 8 lipca 2021 r. zostały dodane 2 nowe tj.:

  • Rozwijanie umiejętności podstawowych i przekrojowych uczniów, w szczególności z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych zakupionych w ramach programu „Laboratoria przyszłości".
  • Doskonalenie kompetencji nauczycieli w pracy z uczniem z doświadczeniem migracyjnym, w tym w zakresie nauczania języka polskiego jako języka obcego.

 

Powyższe zmiany uwzględnimy w materiałach do szkolenia: "Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego za rok szkolny 2021/22", na które serdecznie zapraszamy.

 

Ponadto z tematów kontroli przewidzianych dla kuratorów oświaty wykreślono:

f) w publicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych:

  • „Przyjmowanie do szkół i wspomaganie nauki osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi podlegającymi obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw”;

g) w publicznych szkołach podstawowych, prowadzanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w stosunku do których podjęto zamiar likwidacji w roku 2020, 2021 lub 2022:

  • „Zgodność z prawem procesu rekrutacji, przyjmowania i przenoszenia uczniów do innej szkoły w latach 2019-2021 oraz arkuszy organizacji pracy szkoły”.

 

Pisma MEiN:

 

31-03-2022

 

więcej
< class="item_title"> Archiwalne | Zmiany w Planie nadzoru, czyli sztuka dla sztuki

Wobec nowej sytuacji z jaką mamy do czynienia w oświacie, u wielu Dyrektorów placówek oświatowych w Polsce pojawiają się wątpliwości co począć z przyjętym jeszcze we wrześniu 2019 roku Planem nadzoru pedagogicznego. Naturalnym jest, a wręcz wymaganym przepisami oraz licznymi zapytaniami z Kuratoriów, aby w tych nowych dla wszystkich warunkach, odejść od wcześniej zaplanowanych obszarów i metod nadzoru, a nakierować je na zupełnie nowe, takie jak na przykład organizacja nauczania i pomocy psychologiczno-pedagogicznej na odległość czy też obciążenie uczniów pracą przed monitorem. Pytanie jednak, czy dokonujące się właśnie zmiany w Państwa nadzorze znaleźć muszą ujście aż w formalniej zmianie samego Planu?

Zacznijmy od przepisów, a potem będzie czas na wybór najlepszego rozwiązania. 

W przypadku potrzeby wykonania w ramach nadzoru pedagogicznego czynności, która nie znalazła się w ogłoszonym przez Państwa w połowie września Planie, obowiązujące Rozporządzanie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. poz. 1658 oraz z 2019 r. poz. 1627), przewiduje dwa wyjścia.

Pierwsze z nich znajdziemy już na samym początku Rozporządzenia, bo w artykule trzecim i jego ustępach 1 oraz 3:

§ 3. 1. Nadzór pedagogiczny jest realizowany przez wykonywanie zadań i czynności określonych w art. 55 ustawy, w trybie działań planowych lub doraźnych. 

  1. Działania doraźne, o których mowa w ust. 1, są prowadzone przez organy sprawujące nadzór pedagogiczny, w przypadku gdy wystąpi potrzeba podjęcia działań nieprzewidzianych w planie nadzoru pedagogicznego, o którym mowa w § 20 ust. 1. 

Jak widać, mają Państwo pełne prawo do realizowania w ramach nadzoru pedagogicznego również działań doraźnych, a te prowadzone mają być w sytuacji zaistnienia potrzeb i sytuacji nieprzewidzianych w Planie. Co więcej, ustęp 4 wspomnianego artykułu w pełni uzasadnia prowadzenia działań doraźnych w szczególności właśnie, wynikających z potrzeb szkoły lub placówki. 

  1. Działania planowe i doraźne, o których mowa w ust. 1, prowadzone przez dyrektorów szkółplacówek wynikają z potrzeb szkoły lub placówki.

Jeśli chodzi o działania doraźne ustawodawca nie zobowiązał Dyrektora do umieszczania ich w Planie Nadzoru. Wyniki ich znajdą się oczywiście w przygotowywanym Sprawozdaniu z nadzoru, jednak żadna aktualizacja Planu wymagana nie jest.

Drugi przypadek jak postąpić w opisywanej sytuacji, wyjaśnia artykuł 23, który mówi o samym Planie, a w ustępie czwartym stanowi:

§ 23. 4. W przypadku dokonania zmian w planie nadzoru, o którym mowa w ust. 1, dyrektor szkoły lub placówki niezwłocznie informuje radę pedagogiczną, a w przypadku szkoły lub placówki, w której nie tworzy się rady pedagogicznej - nauczycieli i osoby niebędące nauczycielami, które realizują zadania statutowe szkoły lub placówki, o wprowadzonych zmianach.

Można zatem dokonać zmian w Planie, nie jest to oczywiście zabronione. Szczęśliwie, wymaga to zaledwie poinformowania Rady Pedagogicznej o tym fakcie i formalnego naniesienia zmian. Pytanie - po co?

Wyjścia są dwa. Pierwsze to robić swoje, skupić się na samym nadzorze i jego dokumentowaniu, a wyniki tych nowych działań ująć w Sprawozdaniu za ten rok. Drugie to de facto to samo, ale poprzedzone "zabawą" w formalne nanoszenie poprawek do Planu i poinformowanie o nich Rady Pedagogicznej.

W mojej opinii, szczególnie w tych szczególnych warunkach, kiedy zajęć Dyrektorowi nie brakuje (jakby kiedyś mu brakowało:)), a do końca roku szkolnego zostały raptem dwa miesiące, warto skupić się na dużo ważniejszych sprawach niż formalizowanie miejsca nowych pomysłów i kierunków w nadzorze w dokumencie Plan. Czas skupić się na jak najlepszym jego prowadzeniu oraz przygotowywaniu powoli Sprawozdania. Apeluję o rozsądek, aby nie czekać z tym do sierpnia, do planowanego ogłoszenia wyników egzaminów zewnętrznych. Dużo łatwiej będzie Państwu opracować ten dokument jak zwykle na przełomie maja i czerwca, zostawiając sobie na sierpień uzupełnienie rozdziału o efektywności kształcenia oraz ogłoszenie go Radzie Pedagogicznej.

Zapraszamy serdecznie na nasze szkolenie pt. „Sprawozdanie z nadzoru Pedagogicznego za rok szkolny 2019/20”- w formie Webinarium w dniach: 26/27/28 maja ora 2/3/4 czerwca 2020 r.

 

Dominik Linowski

26-04-2020

więcej
< class="item_title"> Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2023/2024
16 czerwca 2023 r. Minister Edukacji i Nauki ustalił podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2023/2024. 
 
Są to:
 
  1. Kontynuacja działań na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej oraz sięgania do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, w tym wsparcie powrotu do szkół języka łacińskiego jako drugiego języka obcego.
  2. Wspomaganie wychowawczej roli rodziny poprzez pomoc w kształtowaniu u wychowanków i uczniów stałych sprawności w czynieniu dobra, rzetelną diagnozę potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży, realizację adekwatnego programu wychowawczo-profilaktycznego oraz zajęć wychowania do życia w rodzinie.
  3. Doskonalenie kompetencji dyrektorów szkół i nauczycieli w zakresie warunków i sposobu oceniania wewnątrzszkolnego.
  4. Doskonalenie kompetencji nauczycieli w pracy z uczniem z doświadczeniem migracyjnym, w tym w zakresie nauczania języka polskiego jako języka obcego.
  5. Rozwój kształcenia zawodowego i uczenia się w miejscu pracy w partnerstwie z przedstawicielami branż.
  6. Podnoszenie jakości wsparcia dla dzieci, uczniów i rodzin udzielanego w systemie oświaty poprzez rozwijanie współpracy wewnątrz- i międzyszkolnej, a także z podmiotami działającymi w innych sektorach, w tym w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci i wsparcia rodziny.
  7. Wspieranie nauczycieli w podejmowaniu inicjatyw/działań w zakresie zachęcania i wspierania uczniów do rozwijania ich aktywności fizycznej.
  8. Wspieranie rozwoju umiejętności cyfrowych uczniów i nauczycieli, ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznego poruszania się w sieci oraz krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie. Poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli narzędzi i materiałów dostępnych w sieci, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji.
  9. Rozwijanie umiejętności uczniów i nauczycieli z wykorzystaniem sprzętu zakupionego w ramach programu „Laboratoria przyszłości”.
  10. Wspieranie rozwoju nauki języka polskiego i oświaty polskiej za granicą oraz tworzenie stabilnych warunków do nauczania języka polskiego za granicą przez Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą oraz beneficjentów przedsięwzięć i programów ustanowionych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Określone zostały także zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego dla kuratorów oświaty w zakresie kontroli:

a) w przedszkolach ogólnodostępnych i integracyjnych:

- Zgodność z przepisami prawa zwiększenia dostępności i jakości wsparcia udzielanego dzieciom przez nauczycieli specjalistów, w tym pedagogów specjalnych;

b) w szkołach podstawowych, liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I stopnia (ogólnodostępnych i integracyjnych)

- Zgodność z przepisami prawa zwiększenia dostępności i jakości wsparcia udzielanego uczniom przez nauczycieli specjalistów, w tym pedagogów specjalnych;

c) w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych, liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I stopnia:

- Prawidłowość wykorzystania podręczników i książek pomocniczych do kształcenia uczniów w zakresie niezbędnym do podtrzymania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej.

 

Materiały

22-06-2023

 

 

więcej
< class="item_title"> Monitorowanie realizacji podstawy programowej

Monitorowanie realizacji podstawy programowej to zadanie nauczyciela i dyrektora. Działania te, ich jakość, sposób realizowania i dokumentowania są przedmiotem nadzoru pedagogicznego wewnętrznego i zewnętrznego oraz autoewaluacji.

Jak więc skutecznie przeprowadzić ten proces, aby pozyskać wiarygodne informacje o przebiegu pracy w szkole i uzyskiwanych efektach cząstkowych, co stanowi istotę tego działania?

Odpowiedzi na to pytanie należy poszukiwać w kilku aktach prawnych. Po pierwsze w rozporządzeniach definiujących podstawę programową, która w zależności od typu instytucji edukacyjnej określa  podstawę programową wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego i kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego. Podstawa programowa kształcenia ogólnego określa obowiązujący w całej Polsce jednolity wykaz treści kształcenia (celów, tematyki, procedur osiągania wspomnianych celów, efektów edukacyjnych). Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego obowiązująca od 1 września 2019 r. różni się od dotychczasowej przede wszystkim strukturą i zakresem treści. Nowy dokument uwzględnia kryteria weryfikacji efektów kształcenia, czyli opisane są w nim wymagania, które potwierdzą osiągnięcie efektów kształcenia w danym zawodzie. W obu dokumentach odnajdziemy treści sprzyjające rozwojowi dzieci/uczniów, a także zalecane warunki jej realizacji.

W preambule do podstawy programowej kształcenia ogólnego zapisano, iż „Działalność edukacyjna szkoły określona jest przez:

1) szkolny zestaw programów nauczania;

2) program wychowawczo-profilaktyczny szkoły.

Szkolny zestaw programów nauczania oraz program wychowawczo-profilaktyczny szkoły tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela.”.

A zatem już w wyżej wymienionych dokumentach zawarto informację w jakich obszarach szkoły należy doszukiwać się realizacji podstawy programowej, i jest to oczywiście działalność dydaktyczna, ale również wychowawcza i opiekuńcza. Ponadto zmiany w zewnętrznym świecie, na rynku pracy, w gospodarce, polityce, kulturze czy nawet relacjach międzyludzkich powodują konieczność uczenia się kompetencji, których poprzednie pokolenia nie potrzebowały w takim stopniu, jak te wchodzące dzisiaj w dorosłe życie. Dla przyszłego sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej.

Kolejny ważny akt prawny, który podkreśla istotę monitorowania podstawy programowej to rozporządzenie MEN w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. Monitorowanie efektów jej wdrażania wpisane jest w treść wymagania: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej,stanowiącego załącznik do rozporządzenia. Zapisy ww. wymagania wskazują na obowiązek monitorowania i analizowania osiągnięć każdego ucznia w szkole lub placówce, z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, a następnie formułowania i wdrażania wniosków z tych analiz.

Dyrektor szkoły jest zobowiązany uwzględnić w planie nadzoru pedagogicznego opracowywanym na dany rok szkolny podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej wyznaczone przez MEN. W ustalonych kierunkach na rok szkolny 2019/2020 dwa punkty dotyczą odpowiednio wdrażania nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego. Znajduje to wyraz oczywiście w tematyce zaproponowanej przez ministerstwo do realizacji w ramach ewaluacji zewnętrznych oraz monitorowania. A zatem działania szkoły obejmujące monitorowanie podstawy programowej stają się zadaniem priorytetowym na nadchodzący rok szkolny.

Jak tego dokonać?

Z powyższych informacji wynika, że realizacja podstawy programowej powinna odbywać się w każdym aspekcie szkolnego życia. W związku z tym monitorowanie postrzegane jako działania prowadzone w szkole lub placówce obejmujące zbieranie i analizę informacji o działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki w tym wypadku może odbywać się w następujących zakresach:

  • Monitorowanie realizacji treści z podstawy programowej – m.in. poprzez odniesienie się do wymagań ogólnych, szczegółowych i treści nauczania zawartych w podstawie programowej, a także uwzględnienie stopnia dostosowania tych treści do możliwości edukacyjnych uczniów, m.in. przystępności, stopniowania trudności, a także analizy tempa i częstotliwości realizowania określonych treści.
  • Monitorowanie efektów – próba potwierdzenia, czy i w jakim zakresie uczniowie osiągnęli przewidywane efekty na poszczególnych jej etapach edukacyjnych i na jego zakończeniu, mierzona przede wszystkim na podstawie wyników sprawdzianów, prac klasowych, egzaminów, ale również sukcesów w konkursach, zawodach i olimpiadach.
  • Monitorowanie gospodarowania czasem edukacyjnym - zgodne z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania, czyli odniesienie się do ilościowej realizacji zajęć edukacyjnych w danym roku szkolnym, w oparciu o zapisy tematów lekcji w dziennikach lekcyjnych.
  • Monitorowanie warunków i sposobu realizacji treści w oparciu o Warunki i sposoby realizacji zawarte w podstawie programowej –ocena skuteczności procesu kształcenia i wychowania uwzględniająca realizację ww. treści, a w tym, np. wyposażenie sali lekcyjnej, pracowni przedmiotowych, sal gimnastycznych oraz wykorzystywanie celowo dobranych środków dydaktycznych.

W zależności od obszaru poddanego monitorowaniu informację na dany temat możemy pozyskać stosując m.in.

  1. obserwację (ciągła/czasowa/indywidualna/grupowa – z wykorzystaniem arkusza obserwacji),
  2. test pedagogiczny (inaczej test wiadomości i umiejętności szkolnych – z wykorzystaniem, np. karty pracy dla ucznia),
  3. wywiad (czyli po prostu rozmowa – z wykorzystaniem kwestionariusza wywiadu),
  4. ankietę (przeprowadzenie ankietowanie wśród interesującej nas grupy respondentów – z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety),
  5. analizę dokumentów (z wykorzystaniem arkusza analizy).

Żaden przepis aktualnie obowiązującego prawa oświatowego nie reguluje sposobu dokumentowania monitorowania realizacji podstawy programowej w szkole. Decyzję w tej sprawie podejmuje zawsze dyrektor. Przeprowadzone w ramach nadzoru pedagogicznego działania powinny dostarczyć rzetelnej informacji o procesach zachodzących w szkole. W związku z tym dyrektor powinien dysponować m.in. następującym dokumentami:

  1. planem nadzoru pedagogicznego z określonymi w nim działaniami w zakresie monitorowania stopnia realizacji podstawy programowej, a także informacjami zawierającymi jego realizację, m.in. protokoły zebrań rady pedagogicznej, sprawozdanie z jego realizacji, itp.
  2. szkolnym zestawem programów nauczania uwzględniającym całość podstawy programowej kształcenia ogólnego lub/i kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego ustalonej dla danego etapu edukacyjnego, a także oświadczeniami nauczycieli potwierdzającymi uwzględnienie przez nich w opracowanym programie nauczania całości podstawy programowej z poszczególnych zajęć edukacyjnych oraz stopień realizacji podstawy programowej na przydzielonych im zajęciach w poszczególnych latach szkolnych i na koniec całego cyklu edukacyjnego,
  3. dokumentami o charakterze kontrolnym, tj. świadczącymi o prowadzeniu przez kadrę kierowniczą kontroli dzienników lekcyjnych, obserwacji zajęć edukacyjnych, a także potwierdzającymi prowadzenie analizy wyników klasyfikacji, sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych oraz diagnoz i egzaminów próbnych,
  4. dokumentami potwierdzającymi prowadzenie przez wszystkich nauczycieli analiz osiągnięć:
    • dydaktycznych (bieżących, sumujących),
    • wynikających z indywidualnych predyspozycji i uzdolnień (np. artystycznych, sportowych),
    • związanych z działalnością społeczną,
    • pojedynczych uczniów związanych z pokonywaniem własnych trudności i słabości (deficyty rozwojowe, specyficzne trudności w uczeniu się, frekwencja).

Powyższe zestawienie zawiera tylko przykładowe dokumenty związane z monitorowaniem realizacji podstawy programowej w szkole, a aby usystematyzować podejmowane działania warto wprowadzić w szkole, placówce oświatowej procedurę jej monitorowania – zapewni to czytelność działań podejmowanych przez dyrektora i będzie też swego rodzaju drogowskazem dla nauczycieli.

Pamiętając zatem, że głównym celem kształcenia jest nabywanie przez wszystkich uczniów wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej, to gwarantem osiągnięcia zamierzonego celu będzie jej (podstawy programowej) pełna realizacja. 

...
więcej
< class="item_title"> Plan nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły w związku z ewentualną zmianą organizacji pracy szkoły

 

Z pewnością o planie nadzoru pedagogicznego napisano już bardzo wiele. Dla wszystkich osób zajmujących się oświatą oczywiste jest, że każdego roku we wrześniu dyrektorzy przystępują do finalizowania planowania nadzoru, gdyż do dnia 15 września, zgodnie z prawem, są zobowiązani do przedstawienia go radzie pedagogicznej na bieżący rok szkolny. Z założenia ma on służyć planowaniu nieprzypadkowych działań, które winny być ukierunkowane na rozwój ucznia, nauczycieli, a w rezultacie i samej placówki. W tym miejscu warto podkreślić, że nie ma idealnego planu nadzoru. W każdym przypadku jest to samodzielne zadanie dyrektora, który jest jednak zobowiązany do kierowania się w tym zakresie ramami wyznaczonymi przez prawo. Z jego zapisów wynika, iż plan nadzoru należy opracowywać z uwzględnieniem wniosków z nadzoru pedagogicznego sprawowanego w szkole w poprzednim roku szkolnym oraz podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa. Doświadczenia ostatnich miesięcy związane z epidemią, a także założenia organizacyjne pracy szkół przyjęte na bieżący rok szkolny wskazują, że plan nadzoru opracowany przez dyrektora w bieżącym roku szkolnym powinien uwzględniać działania, które będą podejmowane podczas funkcjonowania szkół i placówek bez ograniczeń (praca stacjonarna), z ograniczeniami (zdalne nauczanie) oraz z zastosowaniem modelu mieszanego (hybrydowego). Bez względu na charakter sprawowania przez dyrektora nadzoru pedagogicznego wywołany organizacją pracy szkoły lub placówki, powinien być zawsze realizowany poprzez wykonywanie zadań i czynności określonych w art. 55 ustawy Prawo oświatowe w formach dobrze nam znanych, czyli: ewaluacji, kontroli, wspomagania i monitorowania. 

Jakie zatem mógłby dyrektor zaplanować działania w ww. formach, które bez względu na organizację pracy szkoły zapewniłyby ciągłość sprawowanego przez niego nadzoru pedagogicznego? Oto kilka przykładów.

W ramach ewaluacji rozumianej jako proces gromadzenia, analizowania i przekazywania informacji na temat wartości działań podejmowanych przez szkołę lub placówkę propozycja mogłaby dotyczyć obszaru badania: W przedszkolu/szkole są ustalane i przestrzegane procedury dotyczące bezpieczeństwa, w tym sposobów działania w sytuacjach trudnych i kryzysowych w ramach wymagań określonych dla przedszkoli i szkół: Zarządzanie przedszkolem/szkołą służy jego/jej rozwojowi. 

W tym obszarze można oczekiwać odpowiedzi na pytania: Jakie procedury dotyczące bezpieczeństwa obowiązują w ww. placówkach i jakich obszarów ich działalności dotyczą? a także Jaki jest poziom znajomości i stosowania procedur dotyczących bezpieczeństwa?

W opisie tego obszaru badawczego istotne jest wskazanie działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom/uczniom i pracownikom. Na podstawie dokumentów i wypowiedzi pracowników należy określić czy w przedszkolu/szkole obowiązują procedury postępowania dotyczące bezpieczeństwa i jakich sytuacji dotyczą. Odpowiedzi nauczycieli i rodziców wskażą również, jaka jest ich znajomość i poziom przestrzegania.

Pozyskane informacje będą wskazywały (lub nie) na:

  1. systemowość (lub jej brak) diagnozowania zagrożeń w przedszkolu/szkole,
  2. powszechność (lub nie) znajomości i stosowania określonych procedur, w kontekście poszczególnych grup respondentów,
  3. skuteczność podejmowanych działań.

Kontrola w ramach nadzoru pedagogicznego to działania dyrektora prowadzone w szkole lub placówce w celu oceny stanu przestrzegania przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki. W związku z powyższym propozycje tematów mogłyby być następujące: 

  1. Kontrola w zakresie prawidłowości prowadzenia przez nauczycieli dokumentacji przebiegu nauczania, w tym w czasie organizacji pracy na odległość.
  2. Kontrola w zakresie systematyczności oceniania uczniów przez nauczycieli, w tym sposobów monitorowania postępów uczniów oraz weryfikacji ich wiedzy i umiejętności w czasie zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
  3. Kontrola dotycząca organizacji pracy powołanych w szkole zespołów nauczycieli w zakresie ich planu pracy i zadań przyjętych do realizacji w bieżącym roku szkolnym, w tym uwzględniających organizację ich pracy w systemie zdalnym lub mieszanym.

Działanie prowadzone w szkole lub placówce obejmujące zbieranie i analizę informacji o działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki określono mianem monitorowania, może to być np.:

  1. Stosowanie przez nauczycieli przyjętych w szkole sposobów potwierdzania uczestnictwa uczniów na zajęciach oraz usprawiedliwiania nieobecności uczniów na zajęciach edukacyjnych w przypadku pracy na odległość. 
  2. Stopień wykorzystania przez nauczycieli podczas pracy z uczniami na odległość komunikacji asynchronicznej i synchronicznej.
  3. Organizacja pomocy psychologiczno – pedagogicznej, w tym w czasie zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Wspomaganie to działania podejmowane przez dyrektora mające na celu inspirowanie i intensyfikowanie w szkole lub placówce procesów służących poprawie i doskonaleniu ich pracy, ukierunkowanych na rozwój uczniów i wychowanków. Może odbywać się poprzez m.in. samodoskonalenie, wymianę doświadczeń pomiędzy nauczycielami, udział w szkoleniach i warsztatach w ramach tematów, które dotyczyć mogą:

  1. Narzędzi edukacji zdalnej (np. Microsoft TEAMS, Google Classroom, Zoom), a w tym ich przegląd, obsługa i praca z uczniami, czyli wirtualne klasy, narzędzia do symultanicznej pracy grupowej z wykorzystaniem różnych aplikacji, ankiety i testy interaktywne, ich udostępnianie i ocenianie.
  2. Zmiany postaw i zasad pracy nauczyciela w procesie zdalnego nauczania.
  3. Kompetencji nauczyciela w kształceniu na odległość, a w tym kompetencji w zakresie techniczno – informatycznym, merytorycznym, organizacyjnym oraz dotyczących zasad komunikacji oraz zasad zachowania w Internecie (netykieta). 

Powyższe propozycje mogą stać się podstawą do przygotowania własnych, alternatywnych planów nadzoru pedagogicznego na wypadek, gdyby wystąpiły okoliczności zmuszające szkołę do pracy w okresie czasowego ograniczenia jej funkcjonowania. Warto bowiem być przygotowanym zawczasu do trudnych do przewidzenia, ale możliwych okoliczności pracy szkół i placówek.

 

Podstawa prawna:

  • Ustawa z  14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1551).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2017, poz. 1611 z późn. zm.).
  • Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2020/2021.
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 493 z późn. zm.).

 

Bożena Browarczyk

11-09-2020

 

więcej
< class="item_title"> Podsumowanie I półrocza pracy szkoły zadania i wyzwania

Codzienne życie szkoły toczy się utartym, dobrze wszystkim znanym rytmem. Bieg szkolnych spraw charakteryzuje się pewną powtarzalnością wynikającą z przepisów prawa oświatowego. Do takich zdarzeń należą niewątpliwie rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, klasyfikacje śródroczna i roczna czy też ferie zimowe, letnie i świąteczne. Szkolna codzienność przerywana jest również czynnościami związanymi z zakończeniem kolejnych okresów nauki. Poza wspomnianą już wyżej klasyfikacją do najważniejszych działań związanych z zakończeniem kolejnych okresów nauki należy podsumowanie pracy szkoły. Obowiązek ten wynika z przepisów obowiązującego prawa. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm) w art. 69 ust. 7 nakłada na dyrektora szkoły obowiązek przedstawienia radzie pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym, ogólnych wniosków wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz informacji o działalności szkoły. Ponadto w myśl § 24 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1551 ze zm.) dyrektor, w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku, przedstawia na zebraniu rady pedagogicznej, a w przypadku szkoły lub placówki, w której nie tworzy się rady pedagogicznej - na zebraniu z udziałem nauczycieli i osób niebędących nauczycielami, które realizują zadania statutowe szkoły lub placówki, wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego. Jak wynika z powyższego, przepisy nie określają zakresu i niezbędnych elementów przekazywanych radzie pedagogicznej informacji, a także nie wskazują dokładnych terminów jej przedstawienia. Pozostawia to dużą swobodę w podejmowaniu działań przez dyrektora szkoły. W praktyce szkolnej przyjęło się, że owe ogólne wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz informacje o działalności szkoły dyrektor przedstawia radzie tuż po zakończeniu I półrocza pracy szkoły oraz po zakończeniu rocznych zajęć dydaktycznych i wychowawczych pod koniec czerwca. Co do sprawozdania zawierającego wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, to musi się to odbyć do dnia 31 sierpnia. Znajdujące się w dwóch różnych aktach prawa przepisy, jak już wspomniano, nie zawierają regulacji co do zakresu przekazywanych radzie informacji. Co zatem powinna zawierać taka ogólna informacja? Jakich sfer życia szkoły powinna dotykać? Jak się przygotować do tego zadania? Odpowiedzi na te oraz inne pytania postaram się udzielić w dalszej części niniejszego opracowania.

Łatwiejszym do realizacji zadaniem może się wydawać przekazanie radzie wyników i wniosków ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, o czym mowa w § 24 przywołanego rozporządzenia. Wiąże się ono bowiem ściśle z realizacją planu nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły. Po ostatniej nowelizacji rozporządzenia zarówno ewaluacja jak i monitorowanie nie są już formami nadzoru pedagogicznego. Aktualnie plan nadzoru pedagogicznego dyrektora powinien zawierać w szczególności:

1) tematykę i terminy przeprowadzania kontroli, dotyczących:

      1. przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki,
      2. przebiegu procesów kształcenia i wychowania w szkole lub placówce oraz efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki;

2) zakres wspomagania nauczycieli w realizacji ich zadań, które spełnia się poprzez:

      1. diagnozę pracy szkoły lub placówki,
      2. planowanie działań rozwojowych, w tym motywowanie nauczycieli do doskonalenia zawodowego,
      3. prowadzenie działań rozwojowych, w tym organizowanie szkoleń i narad.

3) plan obserwacji.

Plan nadzoru pedagogicznego opracowuje się z uwzględnieniem wniosków z nadzoru sprawowanego w szkole lub placówce w poprzednim roku szkolnym oraz podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa. Bez wątpienia, sprawozdanie z realizacji planu nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły zawierające wyniki i wnioski musi się odnosić do właśnie tych, zaplanowanych na początku roku działań i na nich powinno się koncentrować. Ponieważ informacje o pracy szkoły powinny zostać przekazane przy innej okazji, nie jest właściwe umieszczenia ich w sprawozdaniu, o którym mowa. Autorem sprawozdania z oczywistych względów jest dyrektor szkoły, który w tej sprawie korzysta z pomocy innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze.

Więcej problemów interpretacyjnych może sprawiać przepis art. 69 ust. 7 przywołanej ustawy. Dotyczy on, przypomnijmy, obowiązku przedstawienia radzie pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym, ogólnych wniosków wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz informacji o działalności szkoły. O proponowanych terminach wykonania tego obowiązku była wyżej mowa. Omówiona została również zawartość sprawozdania z realizacji planu nadzoru pedagogicznego, więc ogólne wnioski z jego realizacji nie powinny dyrektorowi nastręczyć żadnych kłopotów. Pytaniem natomiast pozostaje to, co kryje się pod pojęciem „informacje o działalności szkoły”? Ustawa nie określa, jaki zakres spraw należy pomieścić w tej informacji. Należy więc uznać, że dobór zagadnień zawartych w informacji należy do dyrektora. Funkcjonowanie szkoły odbywa się na wielu płaszczyznach i w wielu kierunkach. Czym więc kierować się przy sporządzeniu tego dokumentu?

W pierwszej kolejności należałoby skorzystać z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 2198). Ten akt prawny określa, w odniesieniu do różnych typów szkół i rodzajów placówek publicznych, wymagania dotyczące realizacji niezbędnych działań, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe. Są to więc działania, które dotyczą:

  • efektów w zakresie kształcenia, wychowania i opieki oraz realizacji celów i zadań statutowych;
  • organizacji procesów kształcenia, wychowania i opieki;
  • tworzenia warunków do rozwoju i aktywności, w tym kreatywności, uczniów;
  • współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym;
  • zarządzania szkołą lub placówką.

Te właśnie działania powinny, w mojej opinii, stać się głównymi elementami konstrukcyjnymi przekazywanej radzie informacji podczas podsumowania pracy szkoły za I półrocze i cały rok szkolny. Są to działania, do których każdy dyrektor powinien się odnieść podsumowując pracę szkoły. Trzeba bowiem pamiętać, że w myśl art. 44 ust. 1 ustawy szkoły i placówki podejmują niezbędne działania w celu tworzenia optymalnych warunków realizacji działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej, zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju, podnoszenia jakości pracy szkoły lub placówki i jej rozwoju organizacyjnego. W nakreślonych wyżej ramach szczegółowemu omówieniu powinny zostać poddane np. następujące kwestie:

  • wyniki nauczania – analiza w ujęciu ilościowym i jakościowym,
  • egzaminy zewnętrzne (zdawalność, poziom procentowy lub staninowy, porównanie do wyników: miasta, gminy, powiatu, województwa i kraju)
  • wyniki klasyfikacji śródrocznej (porównanie rok do roku),
  • wnioski płynące z ewentualnych kontroli i organu nadzoru pedagogicznego,
  • udział i sukcesy uczniów w olimpiadach i konkursach,
  • ocena realizowanego w szkole nauczania zdalnego,
  • awans zawodowy nauczycieli,
  • podnoszenie kwalifikacji nauczycieli – szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne,
  • współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym,
  • współpraca z organami szkoły (rada rodziców, rada szkoły, samorząd uczniowski),
  • współpraca dyrektora ze związkami zawodowymi,
  • informacje nt. porządku i dyscypliny pracy (dyrektor jako kierownik zakładu pracy),
  • informacja na temat realizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej,
  • informacja na temat stanu bezpieczeństwa na terenie szkoły.

Ponadto można również odnieść się do sposobu wywiązywania się ze swoich obowiązków wobec szkoły przez organ prowadzący. Dotyczy to:

  • zapewnienia warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
  • zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym;
  • wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie;
  • wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych;

W przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, dyrektor powinien poinformować o ewentualnym ustaleniu zawodów, w których kształci szkoła, po:

  • uzyskaniu opinii wojewódzkiej rady rynku pracy o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, o której mowa w art. 22 ust. 5 pkt 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, oraz
  • nawiązaniu współpracy odpowiednio z pracodawcą lub osobą prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne, których
...
więcej
< class="item_title"> Procedura oceny pracy nauczyciela

Od 1 września 2019 r. obowiązują nowe zasady w procedurze oceny pracy nauczycieli. Sprawdź, jakie są kolejne czynności w ocenianiu nauczyciela.

 

KROK 1. Rozpoczęcie oceny pracy nauczyciela

Ocena może być dokonana w każdym czasie. Jednak ustawodawca wprowadził tu pewne, ograniczenia. Po pierwsze nie dotyczy ona nauczycieli stażystów. Po drugie oceny nie dokonuje się wcześniej niż przed upływem roku od sporządzenia wcześniejszej oceny lub oceny dorobku zawodowego. Zatem  postępowanie w sprawie ustalenia oceny pracy nie powinno być nadużywane i wszczynane w każdym przypadku popełnienia przez nauczyciela uchybienia porządkowego bądź dyscyplinarnego. W takich sytuacjach dyrektor powinien odpowiednio ukarać nauczyciela karą porządkową albo powiadomić rzecznika dyscyplinarnego działającego przy komisji dyscyplinarnej nauczycieli przy wojewodzie o uchybieniu dyscyplinarnym.

Postępowanie w sprawie oceny pracy nauczyciela wszczyna się z inicjatywy dyrektora danej jednostki oświatowej, w której nauczyciel jest zatrudniony, lub na wniosek:

  • nauczyciela, który chce być oceniony,
  • organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty,
  • organu prowadzącego szkołę,
  • rady szkoły,
  • rady rodziców.

Dyrektor może wszcząć postępowanie w sprawie oceny pracy określonego nauczyciela w każdej sytuacji, gdy otrzymuje liczne i wyraźne sygnały świadczące o nienależytym wykonywaniu przez tę osobę obowiązków pracowniczych (np. skargi od rodziców lub uczniów, kierowane przez pojedyncze osoby bądź przez radę rodziców).

 

KROK 2. Zawiadomienie nauczyciela o dokonywanej ocenie

Nauczyciela zawiadamia się pisemnie o rozpoczęciu dokonywania jego oceny pracy w przypadku dokonywania oceny pracy:

  • z inicjatywy dyrektora szkoły,
  • na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogiczny (najczęściej kuratora oświaty),
  • w przypadku nauczyciela placówki doskonalenia nauczycieli - kuratora oświaty, organu prowadzącego szkołę, rady szkoły lub rady rodziców.

W pozostały przypadku, gdy z wniosek występuje sam nauczyciel,  dyrektor nie musi zawiadamiać nauczyciela o rozpoczęciu oceniania.

Dyrektor musi dokonać powiadomienia niezwłocznie. Nie określono konkretnego terminu.

 

KROK 3. Sprawdzenie informacji przydatnych przy ocenianiu nauczyciela

Przepisy regulujące zasady oceniania pracy nauczyciela nie precyzują sposobu gromadzenia informacji o jego pracy.  Dyrektor, oceniając pracę nauczyciela, powinien wykorzystać informacje o pracy nauczyciela poprzez bezpośrednią obserwację jego pracy, analizę dokumentacji pedagogicznej, np. dzienników lekcyjnych i zajęć pozalekcyjnych, protokołów zebrań z rodzicami, dokumentacji wychowawcy, analizę efektów pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, analizę uczestnictwa nauczyciela w różnych formach doskonalenia, analizę arkuszy samooceny nauczyciela i ankiet, jeżeli funkcjonują w szkole.

 

KROK 4. Uzyskanie opinii o pracy nauczyciela

Zanim dyrektor dokona oceny, musi w wielu przypadkach zasięgać opinii innych organów. I tak:

 

Rodzaj organu

 Forma współdziała

Obowiązek czy możliwość współdziałania

Rada rodziców

(tylko w szkołach w których tworzy się rada rodziców)

Opinia. Powinna być wyrażona w formie pisemnej i być wydana w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Nieprzedstawienie opinii nie wstrzymuje dokonywania oceny pracy.

Opinia obowiązkowa

Samorząd uczniowski

Opinia. Powinna być wyrażona w formie pisemnej, zawierać uzasadnienie i być wydana w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia.

Opinia dobrowolna

Doradca metodyczny (ewentualnie inny nauczyciel mianowany lub dyplomowany)           

Opinia. Powinna być wyrażona w formie pisemnej, zawierać uzasadnienie i być wydana w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia.

Opinia ta jest obligatoryjna, jeżeli nauczyciel zgłosi taki wniosek. W innym przypadku jest ona dobrowolna.

 

W poniższych sytuacjach dyrektor musi współdziałać w formie porozumienia z innymi podmiotami przy dokonywaniu ocen.

Ustalenie oceny w porozumieniu z nauczycielem zajmującym stanowisko kierownicze i sprawującym w tej szkole nadzór pedagogiczny albo nauczycielem upoważnionym przez organ prowadzący         

Jeżeli dyrektorem szkoły jest osoba niebędąca nauczycielem, wówczas dokonuje on oceny pracy nauczyciela w porozumieniu z:

  • nauczycielem zajmującym w tej szkole inne stanowisko kierownicze (wicedyrektorem lub innym nauczycielem pełniącym funkcję kierowniczą określoną w statucie szkoły) i sprawującym w tej szkole nadzór pedagogiczny,
  • nauczycielem upoważnionym przez organ prowadzący (wyłącznie w przypadku innych form wychowania przedszkolnego, przedszkoli, szkół i placówek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela).

Ustalenie oceny w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny

Jeżeli dyrektorem szkoły jest osoba niebędąca nauczycielem, wówczas dokonuje on oceny pracy nauczyciela zajmującego inne stanowisko kierownicze i sprawującego w tej szkole nadzór pedagogiczny obligatoryjnie w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny (w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli - w porozumieniu z kuratorem oświaty).

Ustalenie oceny w porozumieniu z dyrektorem szkoły, w której nauczyciel uzupełnia pensum

Jeżeli nauczyciel uzupełnia etat na podstawie art. 22 ust. 1 Karty Nauczyciela, wtedy dyrektor szkoły macierzystej dokonuje jego oceny w porozumieniu z dyrektorem szkoły, w której nauczyciel uzupełnia obowiązkowy wymiar zajęć.

Przyjęcie oceny ustalonej przez dyrektora właściwej placówki doskonalenia nauczycieli

W przypadku nauczyciela doradcy metodycznego konieczne jest uprzednie uzyskanie oceny pracy dokonanej przez dyrektora właściwej placówki doskonalenia nauczycieli, w zakresie dotyczącym wykonywania zadań doradcy metodycznego.

Przyjęcie oceny ustalonej przez  właściwy organ władzy kościelnej     

W przypadku nauczyciela religii dyrektor szkoły musi uwzględnić ocenę merytoryczną pracy nauczyciela religii ustaloną przez właściwą władzę kościelną. W tym celu należy zawiadomić tę władzę o dokonywanej ocenie, wskazując na konieczność dokonania oceny merytorycznej tego nauczyciela.

 

KROK 5. Dokonanie oceny pracy nauczyciela

Termin na dokonanie oceny wynosi 3 miesiące liczone od dnia złożenia wniosku od dnia powiadomienia nauczyciela na piśmie lub od dnia powiadomienia nauczyciela na piśmie o rozpoczęciu dokonywania oceny jego pracy.

Do trzymiesięcznego terminu, w których powinna zostać ustalona ocena pracy, nie będą wliczane:

  • okresy usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy, trwającej dłużej niż 14 dni,
  • okresy ferii szkolnych,
  • w przypadku nauczycieli zatrudnionych w szkołach, w których nie są przewidziane ferie szkolne - okresów urlopu wypoczynkowego trwającego nieprzerwanie co najmniej 14 dni kalendarzowych.

 

KROK 6. Zapoznanie nauczyciela z projektem oceny

Należy przekazać nauczycielowi informację o miejscu i terminie, w którym może on zapoznać się projektem oceny jego pracy. Należy też wyznaczyć mu 5 dni roboczych na zgłoszenie na piśmie uwag i zastrzeżeń. W zawiadomieniu należy powiadomić nauczyciela o możliwości skorzystania z obecności przedstawiciela wskazanej przez nauczyciela zakładowej organizacji związkowej przy zapoznawaniu go z projektem oceny pracy. Dyrektor uwzględnia uwagi i zastrzeżenia i wprowadza ewentualne zmiany lub pozostaje przy ustalonym projekcie

...
więcej
< class="item_title"> WETO PREZYDENTA do Lex Czarnek 2.0

15 grudnia 2022 r. Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, zwaną potocznie Lex Czarnek 2.0. 

___________________________________

W dniu 4 listopada Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, zwaną potocznie Lex Czarnek 2.0. Ustawa ta wprowadza zmiany w kilku kluczowych oświatowych aktach prawnych w tym m.in. w ustawie Prawo oświatowe, ustawie Karta Nauczyciela i ustawie o systemie oświaty.  Warto wspomnieć, że uchwalona nowelizacja ustawy Prawo oświatowe to efekt wspólnego procedowania w Sejmie dwóch projektów: prezydenckiego i poselskiego i jest niejako ich połączniem.

W efekcie przygotowane zmiany są bardzo obszerne, a swym zakresem obejmują kluczowe obszary pracy placówki, przewidując często zupełnie nowe rozwiązania czy zmieniając te dotychczasowe, co ma tym samym wpływ na kompetencje jej podmiotów (Dyrektor, Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców) a przede wszystkim na statut. Mowa tu bowiem o takich kwestiach jak m.in. współpraca z organizacjami, nauczanie domowe, dostępność nauczycieli czy też opiniowanie arkusza organizacyjnego. 

Przedstawiamy najważniejsze zmiany:

  1. ZMIANY DOTYCZĄCE POWIERZENIA STANOWISKA DYREKTORA I POWOŁANIA NA TO STANOWISKO

Uzyskanie pozytywnej opinii kuratora stanie się koniecznością w następujących przypadkach powierzania stanowiska dyrektora:

  • w przypadku gdy organ prowadzący powołuje na stanowisko dyrektora osobę niebędącą nauczycielem (art. 62. ust. 2) 
  • jeżeli w drodze konkursuzostał wyłoniony kandydat na stanowisko dyrektora szkoły (osoba niebędącą nauczycielem), ale organ sprawujący nadzór pedagogiczny wydał negatywną opinię w zakresie powołania tej osoby na stanowisko dyrektora (art. 63. ust. 22)
  • w przypadku gdy organ prowadzący powierza w uzasadnionych przypadkach stanowisko dyrektora na okres krótszy niż 5 lat szkolnych jednak nie krótszy niż 1 rok szkolny
  • w przypadku gdy organ prowadzący powierza stanowisko dyrektora ustalonemu przez siebie kandydatowi w przypadku gdy:
    • do konkursu nie zgłosił się żaden kandydat albo 
    • w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata.

  

  1. ZMIANA DOTYCZĄCA ODWOŁYWANIA NAUCZYCIELA ZE STANOWISKA DYREKTORA ORAZ INNEGO STANOWISKA KIEROWNICZEGO

Możliwości odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w związku ze złożeniem przez niego rezygnacji, w terminie uzgodnionym przez tego nauczyciela i organ właściwy do jego odwołania (z uwagi na pojawiające się wątpliwości interpretacyjne, co do możliwości skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia przy odwołaniu nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w przypadku złożenia przez niego rezygnacji) oraz w przypadku zmian organizacyjnych prowadzących do likwidacji stanowiska kierowniczego.

 

  1. ZMIANY DOTYCZĄCE ORGANIZACJI DZIAŁAJĄCYCH W SZKOLE

Dyrektor będzie miał obowiązek – przed rozpoczęciem zajęć prowadzonych w ramach działalności stowarzyszenia lub organizacji z uczniami – uzyskać pozytywną opinię kuratora oświaty

Obecnie w szkole i placówce mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki. Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub inną organizację wymaga uzyskania zgody dyrektora wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców. W szkołach i placówkach w których nie utworzono rady szkoły lub placówki, nie stosuje się wymogu uzyskania pozytywnej opinii odpowiednio rady szkoły lub placówki i rady rodziców. (art. 86 ustawy Prawo oświatowe).

Nowym rozwiązaniem, poza znamy wcześniej obowiązkiem uzyskania zgody kuratora oświaty, jest sposób uzyskiwania zgody rodziców. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom dyrektor nie będzie musiał uzyskiwać zgody każdego z rodziców, a obowiązek przeprowadzenia z nimi konsultacji będzie w gestii rady Rodziców. 

Zmiany w tym zakresie wymagały będą dość poważnych zmian zarówno w statucie jak i w regulaminie rady rodziców.

 

  1. ZMIANY PRZY LIKWIDACJI LUB PRZEKSZTAŁCANIU SZKÓŁ I PLACÓWEK

Zgodnie z zapisami projektu jednostka samorządu terytorialnego będzie mogła zlikwidować szkołę, jeżeli likwidacja tej szkoły (wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie):

  • nie ograniczy dostępności nauki, wychowania i opieki,
  • polepszy warunki nauki, wychowania i opieki uczniów likwidowanej szkoły oraz nie pogorszy ich w szkole lub szkołach wskazanych jako miejsce kontynuowania nauki, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny,
  • polepszy warunki stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym, w przypadku gdy likwidowana szkoła prowadzi takie kształcenie, 
  • nie pogorszy warunków dotarcia uczniów do szkoły/przedszkola,
  • jest uzasadniona zmianami demograficznymi lub prognozami dotyczącymi liczby uczniów likwidowanej szkoły lub szkół wskazanych jako miejsce kontynuowania nauki oraz ogółem wszystkich szkół danego typu prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego.

Dodatkowo jednostka samorządu terytorialnego zamierzająca zlikwidować szkołę publiczną będzie miała możliwość wskazania innych okoliczności, które uzasadniają likwidację (oprócz tych, które zostały wymienione w art. 89 ust. 1a). Likwidacja szkoły artystycznej nie wymaga spełnienia ww. warunków.

Ponadto jednostka samorządu terytorialnego może wskazać uczniom likwidowanej szkoły możliwość kontynuowania nauki jedynie w szkole lub szkołach prowadzonych przez tę jednostkę, a w przypadku likwidacji szkoły podstawowej z oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego, ma obowiązek wskazać nie tylko szkołę, ale także  – prowadzoną przez siebie placówkę wychowania przedszkolnego (przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub oddział przedszkolny w szkole podstawowej).

Opinia wydawana przez kuratora oświaty ma zawierać ocenę likwidacji szkoły w zakresie jej zgodności z przepisami prawa, a także zasadność likwidacji.

  1. ZMIANY W PROCEDURZE TWORZENIA I MODYFIKACJI ZESPOŁU SZKÓŁ

Po zmianach będzie występował obowiązek uzyskania pozytywnej opinii organu kuratora oświaty w przypadku połączenia w zespół szkół lub placówek albo włączenia do zespołu szkół lub placówek, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Połączenie w zespół szkół lub placówek niebędących szkołami lub placówkami artystycznymi lub włączenie do zespołu takich szkół lub placówek będzie mogło nastąpić po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Może się również zdarzyć, że w skład zespołu mają wchodzić zarówno szkoły lub placówki niebędące szkołami lub placówkami artystycznymi, jak i szkoły lub placówki artystyczne – w takiej sytuacji połączenie w zespół lub włączenie do zespołu będzie następowało po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego uzgodnionej z kuratorem oświaty. opinie będą miały charakter wiążący.

  1. ZMIANAW SPOSOBIE OPINIOWANIA ARKUSZ ORGANIZACJI SZKOŁY I PRZEDSZKOLA

Arkusz będzie przekazywany zakładowym organizacjom związkowym reprezentatywnym w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, które zostały wyłonione spośród członków ich jednostek organizacyjnych albo jednostek organizacyjnych organizacji związkowych wchodzących w skład reprezentatywnych organizacji związkowych, zrzeszających nauczycieli – wyłącznie w sytuacji, kiedy dana organizacja działa w szkole lub przedszkoluktórej to szkoły lub przedszkola dotyczy arkusz organizacji. Proponowane zmiany wprowadzą jednolite zasady opiniowania arkuszy organizacji szkół lub przedszkoli publicznych przez zakładowe organizacje związkowe bez względu na to, czy organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego czy inny podmiot. 

Jednocześnie w ustawie proponuje się wzmocnienie kompetencji rady pedagogicznej poprzez włączenie rady pedagogicznej w opiniowanie arkusza organizacji. W kompetencjach rady pedagogicznej pojawi się wydawanie opinii w sprawie treści arkusza organizacji.

Dodatkowo nowelizacja wprowadza regulacją, która umożliwia organowi nadzoru pedagogicznego monitorowanie zmian wprowadzanych w zatwierdzonych arkuszach organizacji po dniu 30 września danego roku.

Nowe regulacje będą po raz pierwszy stosowane przy opracowywaniu i opiniowaniu arkuszy organizacji szkół i przedszkoli na rok szkolny 2023/2024.  Jednak monitorowanie zmian będzie już dotyczyło arkuszy przygotowanych na rok szkolny 2022/23. Zapisy dotyczące arkusza mają obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

W ustawie została także zmieniona

...
więcej
< class="item_title"> Wnioski i rekomendacje wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły - jak je prawidłowo formułować?

 

Co roku dyrektorzy szkół i placówek są zobowiązani do opracowania sprawozdania z nadzoru pedagogicznego. Mają na to czas do 31 sierpnia. W sprawozdaniu należy przedstawić wyniki i wnioski wynikające ze sprawowanego przez nich nadzoru. Odgrywają one niebagatelną rolę, bowiem zgodnie z wymogami prawnymi plan nadzoru dyrektora na nowy rok szkolny powinien być zawsze opracowywany m.in. z uwzględnieniem wniosków wynikających z nadzoru sprawowanego w poprzednim roku szkolnym. Tak więc ich treść w sposób istotny wpływa na kierunki działań podejmowanych przez dyrektora oraz nauczycieli w danym roku i powinna przyczyniać się do lepszego funkcjonowania szkoły. Jak zatem prawidłowo je redagować, aby każdy z nich spełniał wyznaczoną mu rolę? 

Po pierwsze w przypadku wniosków i rekomendacji widoczny i niezbędny jest system przyczynowo-skutkowy. Wnioski powinny odnosić się bezpośrednio do podejmowanych działań określonych w planie, a rekomendacje powinny z kolei wynikać z kluczowych wniosków z badania. Należy również pamiętać, że wnioski i rekomendacje nie powinny być ogólnymi tezami, lecz odnosić się do konkretnych sytuacji. Wyniki podejmowanych w ramach nadzoru działań odpowiadają na pytanie „jak jest?”, natomiast wnioski powinny być odpowiedzią na pytanie „o czym to świadczy?”

 

Jakie są zasady redagowania wniosków i rekomendacji? 

Wnioski powinny być czytelne: to stwierdzenie faktu, jest tak…i tak…, wnioski to nie dane, nie opinie, nie komentarze. Wnioski muszą mieć oparcie w zebranych danych i muszą z nich wynikać. Formułując wnioski należy tak konstruować wypowiedź, by podprowadzać pod rozwiązanie zdiagnozowanego problemu, czyli to jest o „krok przed rekomendacją”. Powinny przyjąć formę konkluzji: nad czym pracować? jakie obszary doskonalić? 

 

Co charakteryzuje rekomendacje?

Rekomendacje to zaplanowanie działań zmierzających do poprawy sytuacji. Najczęściej zaczynają się do słów: należy zaplanować, zbadać, opracować, ustalić, istnieje potrzeba itp. Rekomendacje mogą być: operacyjne, tj. możliwe do zastosowania w krótkim okresie albo perspektywiczne, czyli długoterminowe. Można je uporządkować czasowo tzn. zdecydować, które powinny być wdrożone jak najszybciej, a które później.

 

Oto dwa przykłady obrazujące wskazane zasady:

Przykład 1.

Przypuśćmy, że dyrektor w planie nadzoru na dany rok szkolny zaplanował kontrolę w obszarze dokumentowanie procesu dydaktyczno – wychowawczego mającą na celu ocenę poprawności i terminowości prowadzenia przez nauczycieli dokumentacji przebiegu nauczania skupiając się głównie na kontroli dzienników zajęć lekcyjnych i innych prowadzonych przez specjalistów oraz arkuszy ocen uczniów. 

W wyniku przeprowadzonych kontroli dokumentacji szkolnej dyrektor ustalił, że w 70% dzienników lekcyjnych i 60% arkuszy występują różnego rodzaju uchybienia i nieprawidłowości. Na podstawie powyższych wyników sformułował następujący wniosek: Nauczyciele w wielu przypadkach nie przestrzegali obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania. W związku z powyższym ustalono, że należy zaplanować szkolenie systematyzujące wiedzę nauczycieli o przepisach związanych ze sposobem prowadzenia dokumentacji, następnie opracować wewnątrzszkolną procedurę dotyczącą jej prowadzenia oraz wspomagać w ramach WDN nauczycieli, szczególnie młodszych stażem, w realizacji tego istotnego z punktu widzenia zadania szkoły. 

 

Przykład 2.

W wyniku przeprowadzonej w szkole ewaluacji wewnętrznej okazało się, że uczniowie w niewielkim stopniu są zainteresowani proponowanymi przez szkołę zajęciami pozalekcyjnymi. Taki też został sformułowany wniosek w badanym przez szkołę obszarze: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji

Jakie w związku z tym ustalenia zostały poczynione przez radę pedagogiczną? 

Przede wszystkim postanowiono ocenić atrakcyjność oferty edukacyjnej oraz zdiagnozować potrzeby uczniów. Ponadto na podstawie tych danych zmodyfikować ofertę zajęć pozalekcyjnych rezygnując z zajęć, w których uczniowie nie uczestniczyli i wprowadzając zajęcia zgodnie z ich potrzebami. Zaplanować szkolenia nauczycieli w celu uatrakcyjnienia zajęć przez stosowanie metod aktywizujących dostosowanych do stylów uczenia się uczniów. Natomiast w ramach nadzoru pedagogicznego dyrektor w nowym roku szkolnym zaplanował obserwacje zajęć pozalekcyjnych.

 

Z powyższych przykładów wynika, że w doskonaleniu funkcjonowania szkoły niebagatelną rolę odgrywa rada pedagogiczna. Mając na uwadze ten cel ustawodawca określił w art. 70 ust.1 pkt. 6 ustawy Prawo oświatowe kompetencję stanowiącą rady pedagogicznej, z której treści wynika obowiązek ustalenia przez nią sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego, w tym sprawowanego nad szkołą przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, w celu doskonalenia pracy szkoły. Przywołany przepis stanowi o tym, że rada pedagogiczna powinna być również zapoznawana z wynikami działań przeprowadzonych w szkole przez przedstawicieli organu nadzoru pedagogicznego. A zatem rada pedagogiczna po zapoznaniu się do 31 sierpnia z wynikami i wnioskami ze sprawowanego przez dyrektora nadzoru pedagogicznego powinna zastanowić się nad sposobem ich wykorzystania. Ustalenie sposobu ich wykorzystania powinno odbyć się poprzez przyjęcie stosownej uchwały, która zostanie wykorzystana przez dyrektora do konstrukcji planu nadzoru na kolejny rok szkolny.

W załączeniu przedstawiamy propozycję wzoru uchwały rady pedagogicznej w sprawie sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego.

 

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. poz. 1658 oraz z 2019 r. poz. 1627).

 

Bożena Browarczyk

24-08-2020

więcej
< class="item_title"> Zadania dyrektora na koniec roku kalendarzowego

Koniec roku dla dyrektora to okres wzmożonej pracy. Co roku przeprowadza on szereg typowych czynności związanych z zarządzaniem szkołą, kadrami, finansami. Przedstawiam najważniejsze zadania dyrektora, które stoją przed dyrektorem szkoły w okresie od grudnia 2020 do stycznia 2021 roku.

 

  1. Zaplanowanie realizacji niewykorzystanych środków budżetowych

Wykonanie wstępnego bilansu dochodów i wydatków za rok budżetowy oraz zaplanowaniu realizacji niewykorzystanych środków budżetowych.

Podstawa prawna: 

  • § 10- § 13 rozporządzenia ministra finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1718)

 

  1. Przekazanie projektu planu finansowego szkoły do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego prowadzącego szkołę, po uprzednim jego zaopiniowaniu przez radę szkoły, radę pedagogiczną i radę rodziców

Podstawa prawna:

  • § 6 ust. 2 rozporządzenia ministra finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1718); art. 68 ust. 1 pkt 5, art. 70 ust. 2 pkt 2, art. 80 ust. 2 pkt 2 i art. 84 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

 

  1. Określenie terminu wystawienia ocen klasyfikacyjnych i terminu zebrania plenarnego rady pedagogicznej

Podstawa prawna: 

  • art. 69 ust. 4-6 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.).

 

  1. Rozpoczęcie archiwizowania akt szkoły

Termin nie wynika z przepisów – ustala dyrektor. Zakończenie i przekazanie dokumentów do archiwum powinno nastąpić w kwietniu 2021 r.

Podstawa prawna: 

  • art. 34 ust. 1-2 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 164 ze zm.), § 5 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 20 października 2015 r. w sprawie klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji, przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych i brakowania dokumentacji niearchiwalnej, Instrukcja kancelaryjna szkoły (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 246 ze zm.).

 

  1. Przeprowadzenie inwentaryzacji majątku szkoły

Kontrolę stanu magazynów i wyposażenia placówki oraz stanu kasy należy zakończyć do 15 stycznia następnego roku. Przepisy prawa nie wyłączyły obowiązku przeprowadzenia inwentaryzacji okresowej metodą spisu z natury w czasie obowiązywania stanu epidemii, ani nie przewidują innych terminów przeprowadzania inwentaryzacji. Oznacza to, że inwentaryzacja powinna zostać również w tym roku przeprowadzona na ogólnych zasadach z zachowanie reżimu sanitarnego.

Podstawa prawna:

  • art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 352 ze zm.).

 

  1. Ustalenie planu urlopów wypoczynkowych pracowników niepedagogicznych

Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Planem urlopów nie obejmuje się tzw. urlopu na żądanie. Pracodawca nie ustala planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę -dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takich przypadkach pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem.  Plan urlopów podaje się do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Podstawa prawna: 

  • art. 163 § 1 - § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.).

 

  1. Ustalenie planu urlopów dyrektora, wicedyrektora oraz nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycielowi, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze

Kadra kierownicze szkoły wykorzystuje urlop w terminie ustalonym w planie urlopów. Jeśli jednak urlop nie będzie mógł się rozpocząć w terminie przewidzianym w planie urlopów z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, to urlop wypoczynkowy ulegnie przesunięciu na termin późniejszy. Karta Nauczyciela wskazuje takie sytuacje.

Podstawa prawna: 

  • art 64 ust. 2a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.).

 

  1. Wydanie decyzji w sprawie nadania lub odmowy nadania stopnia awansu zawodowego

Nauczycielowi, który złoży wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do 31 października, właściwy organ wydaje decyzję o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansu zawodowego do końca roku.

Podstawa prawna:

  • art. 9b ust. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.).

 

  1. Skorygowanie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.

Dotyczy to pracodawców, u których zmienił się w ciągu roku stan zatrudnienia. Korekta powinna uwzględniać faktyczną przeciętną liczbę osób zatrudnionych w danym roku. W kwestii sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych, w celu naliczania odpisu należy stosować rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.

Podstawę naliczania odpisu podstawowego na ZFŚS stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy)

Podstawa prawna:

  • art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1070).

 

  1. Ocena pracowników samorządowych

Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, podlega okresowej ocenie. Oceny na piśmie dokonuje bezpośredni przełożony pracownika samorządowego, nie rzadziej niż raz na 2 lata i nie częściej niż raz na 6 miesięcy.

Podstawa prawna: 

  • art. 27 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1282 ze zm.).

 

Dariusz Skrzyński

21-12-2020

 

więcej
< class="item_title"> Zadania dyrektora w roku szkolnym 2020/21 - sposoby ich realizacji, dokumentowania i nadzoru

 

Katalog zadań dyrektora przedszkola, szkoły, placówki oświatowej jest bardzo obszerny. Jego obowiązki wynikają z ustawy Prawo oświatowe, Karty Nauczyciela, ustawy o systemie oświaty i wielu rozporządzeń. Wydaje się być oczywistym, że rejestr wszystkich zadań wynikających z powyższych aktów prawnych towarzyszy dyrektorowi przez cały rok szkolny. Jednak to właśnie jego początek jest intensyfikacją szeregu działań nauczycieli i dyrektora w zakresie uaktualniania lub tworzenia dokumentacji pracy szkoły, nowelizacji statutów, tworzenia programów wychowawczo-profilaktycznych, zadań dotyczących realizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej i wielu, wielu innych. Nowy rok szkolny to nowe plany pracy szkoły, plany specjalistów i zespołów, to również plan nadzoru, a w nim nowe zadania w oparciu o kierunki polityki oświatowej państwa i sposoby realizacji wniosków z nadzoru. Nie inaczej będzie w tym specyficznym roku szkolnym 2020/21, który jak żaden inny przed dyrektorami stawia dodatkowo wymogi skutecznego i sprawnego wdrożenia procedur zmiany trybu nauczania. A zatem, w bieżącym roku szkolnym największą trudność może stanowić interpretacja tych jakże istotnych zmian organizacyjnych wynikających ze stanu epidemii i odpowiedzi na pytanie czy wpływają one, a jeśli tak to w jakim stopniu, na standardowe zadania szkoły realizowane w każdym obszarze jej funkcjonowania?

Pomimo wielu obaw i pytań, jakie postawił nowy rok szkolny, należy pamiętać, że każda placówka oświatowa i jej dyrektor muszą nadal realizować swoje, niełatwe przecież zadania. Poza standardowymi zadaniami statutowymi, jak co roku, niezależnie od reżimu sanitarnego, należy oczywiście również zaplanować, zrealizować, udokumentować oraz nadzorować chociażby ogłoszone przez MEN kierunki rozwoju polityki oświatowej.

Dostosowanie pracy placówki oraz ciągły monitoring bezpieczeństwa przy jednoczesnym obowiązku realizacji bardzo szerokiego katalogu działań stanowi bardzo duże wyzwanie dla Dyrektora. Już pojawiają, a pojawiało się będzie jeszcze więcej, trudności w interpretacji poszczególnych wytycznych i przepisów, w ich wdrożeniu czy sposobach realizacji zadań placówki w nowej rzeczywistości. 

Poza przygotowaniem placówki do nowych wymogów sanitarnych Minister Edukacji oczekuje konkretnych działań zarówno w obszarze edukacji (kompetencje kluczowe, matematyka, przyroda), wychowania (wartości, kształtowanie postaw), metod kształcenia (wykorzystanie TIK i nauki na odległość), ale też zapewnienia wysokiej jakości kształcenia oraz wsparcia psychologiczno-pedagogicznego wszystkim uczniom. Jest to bardzo szerokie spektrum działań, za których zaplanowanie, organizację i przebieg, ale też nadzór nad nimi, odpowiada tylko dyrektor. 

W wyżej wymienionym kontekście częsta troska dyrektorów w obecnym czasie dotyczy m.in. statutu szkoły i przejawia się w kwestii dotyczącej konieczności/lub braku wprowadzania do statutu informacji dotyczących pracy zdalnej uczniów oraz kwestii związanych z pandemią. Wnikliwa analiza przepisów obowiązujących od 1 września 2020 r. nie wskazuje obowiązku dokonania zmian w statucie szkoły. Zawartość statutu nadal określa art. 98 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910), w tym dokładnie ustęp 1 wymieniający w szczególnego jego obszary. Należy przy tym podkreślić, że nie jest on też katalogiem zamkniętym, więc szkoły mogą go rozbudować zgodnie z własnymi potrzebami i obowiązującymi przepisami. Warto zauważyć również, że znowelizowane rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 poz. 493 ze zm.) nie zawiera przepisów obligujących szkoły do wprowadzenia zmian w ich statutach. Zrozumiałe jest natomiast to, że obowiązki wynikające z organizacji pracy w czasie zdalnego nauczania ustalone wspólnie przez dyrektora i nauczycieli w ocenie wielu szkół powinny znajdować się w akcie prawa wewnętrznego, jakim jest statut w części dotyczącej np. nauczania na odległość. Skoro przepisy nie nakazują ani nie zabraniają takiego rozwiązania jest ono autonomiczną decyzją dyrektora i jego nauczycieli.

Inna kwestia dotyczy planu nadzoru pedagogicznego i jego realizacji w zmiennych warunkach organizacyjnych szkoły. Jak go zaplanować, aby wywiązać się z obowiązku rzetelnego sprawowania nadzoru nad pracą nauczycieli? Jakie przedstawić propozycje planu uwzględniające powyższe kwestie, jak zaplanować jego nowatorską i sprawną realizację? 

Z pewnością powinien on uwzględniać działania, które będą podejmowane podczas funkcjonowania szkół i placówek bez ograniczeń, z ograniczeniami oraz z zastosowaniem modelu mieszanego. Propozycje w tym zakresie odnajdą Państwo w artykule pt. Plan nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły w związku z ewentualną zmianą organizacji pracy szkoły.

Kolejny zgłaszany problem wiąże się z awansem zawodowym nauczycieli: Jakie są zasady ustalania terminu zakończenia stażu nauczyciela, czy okres pracy zdalnej, gotowość do pracy oraz korzystanie z zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem w związku z koronawirusem wpływa na termin zakończenia stażu, a również czy nauczyciel będący w stażu powinien wprowadzić zmiany do planu nadzoru lub czy dyrektor powinien zobowiązać go do wprowadzenia zmian w zatwierdzonym już wcześniej planie?

Wiele wątków i co za tym idzie wiele odpowiedzi. W artykule pt. Awans zawodowy nauczyciela – rozpoczęcie stażu w roku szkolnym 2020/2021 odnajdziecie Państwo odpowiedź na pytanie: Kto i kiedy może rozpocząć staż „awansowy” w nowym roku szkolnym 2020/2021? Inne kwestie wymagają wnikliwej analizy każdego z przypadków i dokonania próby odpowiedzi w oparciu o obowiązujące przepisy. Z pewnością w kwestii zmian dokonywanych w planie rozwoju zawodowego, czy to z polecenia dyrektora czy też z inicjatywy nauczyciela mają zastosowanie odpowiednio § 4 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2018 r. poz. 1574 z późn. zm.), bowiem w każdym przypadku zmiana organizacji pracy wiąże się ze zmianami warunków jego przebiegu, chociażby w kwestii obserwacji zajęć prowadzonych przez nauczyciela. Zasadne byłoby zatem uwzględnienie tych zmian w jego realizacji, co tym samym zapewni płynność jego przebiegu.

To tylko wstęp do katalogu propozycji interpretacji i rozwiązań codziennych sytuacji problemowych w pracy dyrektora placówki oświatowej. Inne kwestie obejmujące m.in. obszar edukacji i wychowania, sposobów dokumentowania, a także zapewnienia wysokiej jakości kształcenia oraz wsparcia psychologiczno-pedagogicznego wszystkim uczniom, to tematy, o których będziemy mówili podczas szkolenia w formie webinarium:

Zadania dyrektora w roku szkolnym 2020/21 - sposoby ich realizacji, dokumentowania i nadzoru, w terminach 27 i 28 października 2020 r.

 

Zapraszamy,

Zespół ECRK

23-09-2020

 

więcej

ECRK s.c.
ul. Elektryczna 1/3 lok. 216
15-080, Białystok
Oddział Warszawa:
ul. Kabacki Dukt 18/7
 
Telefony

logo